عرق کردن بسیار زیاد و غیرعادی دست ها ، زیر بغل و پاها را هایپرهیدروزیس می نامند. در برخی افراد این عرق زیاد تنها در یک ناحیه ، مانند دست ها دیده می شود ، هرچند در بعضی دیگر از افراد تعریق ناهنجار در چند ناحیه با هم دیده می شود. این مشکل اختلال نادری است و یک درصد جمعیت به آن مبتلا هستند. این اختلال اغلب روی فعالیت های روزانه افراد مبتلا به آن تأثیر منفی دارد و می تواند در موقعیت های اجتماعی موجب شرمندگی فرد شود. گرچه علت دقیق این اختلال ناشناخته است اما می دانیم که عموما سیستم عصبی سمپاتیک عرق کردن را کنترل می کند و این سیستم معمولا در شرایطی مانند ترس و استرس به شدت واکنش نشان می دهد. تعریق دست یکی از انواع هایپر هیدروزیس است که دکتر برمک قلی زاده جراح لاپاروسکوپیک تهران در این مقاله به آن پرداخته اند.
درمان تعریق کف دست
بسیاری از بیمارانی که به هایپرهیدروزیس مبتلا هستند داروهای خوراکی و موضعی، ضد تعریق ها یا درمان های گیاهی را برای بهبود خود امتحان کرده اند. اما این راه ها فقط تأثیر موقتی دارند یا حتی اصلا تأثیرگذار نیستند. تنها درمانی که تأثیر طولانی مدت آن ثابت شده است قطع زنجیره سمپاتیک با جراحی است. اعصاب سمپاتیک در وهله نخست بر جریان خون به پوست و عملکرد غدد عرقی تأثیر می گذارند. قطع اعصاب سمپاتیک موجود در قفسه سینه موجب گشادی سیاهرگ ها و سرخرگ ها در بازو و دست و همچنین توقف کامل تعریق دست می شود.
ناگفته نماند که چون جراحی به هر حال می تواند عوارضی داشته باشد از آن تنها زمانی استفاده می شود که از انجام شیوه های غیرجراحی (داروها، بوتاکس و غیره) جواب مؤثری گرفته نشده باشد.
سمپاتکتومی توراسیک اندوسکوپیک(ETS)
روشی جراحی و کم تهاجم برای درمان عرق کردن کف دست است. در این عمل با ایجاد برش های کوچک جراحی زنجیره سمپاتیک قطع یا مسدود می شود تا فعالیت بیش از حد عصب سمپاتیک متوقف شود. این عمل می تواند سرپایی انجام شود که دوران نقاهت سریع تر و جای زخم (اسکار) کمتری از جراحی باز دارد. این روش در ۹۸ درصد از بیماران برای توقف تعریق دست بیش از حد بسیار مؤثر است ضمن اینکه خطر عارضه دار شدن آن بسیار کم است. از ETS همچنین می توان برای درمان هایپرهیدروزیس زیر بغل نیز استفاده کرد.
سمپاتکتومی توراسیک اندوسکوپیک بیشتر برای درمان عرق کردن کف دست بیش از حد استفاده می شود. در این جراحی همان طور که گفته شد اعصاب سمپاتیکی که به دست ها می روند قطع می شوند.
نحوه انجام سمپاتکتومی
برای انجام این جراحی از بیهوشی عمومی استفاده می شود. بنابراین در طول جراحی تعریق دست در خواب خواهید بود و دردی حس نخواهید کرد. این جراحی معمولا به روش زیر انجام می شود :
- جراح ۲ تا ۳ برش بسیار کوچک زیر یکی از بازوها و در سمت جایی که تعریق زیاد دارد (مثلا دست) ایجاد می کند.
- ریه سمت جراحی از هوا خالی می شود تا هوا حین جراحی به آن داخل و خارج نشود و جراح فضای بیشتری برای مانور داشته باشد.
- یک دوربین فیلمبرداری بسیار کوچک که اندوسکوپ نامیده می شود از راه یکی از برش ها وارد قفسه سینه می شود. فیلم تهیه شده توسط دوربین روی یک مانیتور نصب شده در اتاق عمل به نمایش در می آید. جراح با نگاه کردن به مانیتور جراحی تعریق دست را انجام می دهد.
- سایر وسایل کوچک جراحی از راه دیگر برش ها وارد بدن می شود.
- جراح با استفاده از این وسایل اعصاب کنترل کننده عرق ناحیه ای را که زیاد تعریق دارد یافته و قطع و مسدود می کند یا آن ها را از بین می برد.
- ریه خالی شده از هوا دوباره پُر از هوا می شود.
- برش ها با بخیه (سوچور) بسته می شوند.
- یک شیلنگ تخلیه کوچک به مدت حدود یک روز در قفسه سینه باقی می ماند.
پس از انجام عمل تعریق دست برای یک طرف بدن جراح همین کار را برای سمت دیگر آن نیز انجام می دهد. این جراحی ۱ تا ۳ ساعت به طول می انجامد.
محل ایجاد برش ها در سمپاتکتومی
جراحی تعریق کف دست به چه دلیل انجام می شود؟
این عمل جراحی معمولا در افرادی انجام می شود که کف دستانشان خیلی بیشتر از حد نرمال عرق می کند. البته گاهی برای تعریق زیاد صورت هم استفاده می شود. از این جراحی تنها زمانی که دیگر درمان های کاهش تعریق جواب نداده اند انجام می شود.
خطرات
- ریسک های بی هوشی و جراحی تعریق دست در کل موارد زیر هستند :
- واکنش های آلرژیک به داروها
- مشکلات تنفسی
- خونریزی، ایجاد لخته خون یا عفونت
- انباشته شدن خون در قفسه سینه (هِموتوراکس)
- انباشته شدن هوا در قفسه سینه (پنوموتوراکس)
- آسیب دیدن شریان ها یا اعصاب
- سندروم هورنِر (در کاهش تعریق صورت موجب تعریق کم صورت و افتادگی پلک ها می شود).
- افزایش تعریق یا تعریق دوباره
- افزایش تعریق در دیگر نقاط بدن (تعریق جبرانی)
- کُند شدن ضربان قلب
- عفونت ریه ها یا پنومونی
وضعیت قرارگیری بیمار بر تخت جراحی
پیش از انجام جراحی تعریق دست
- اگر حامله هستید یا به حاملگی شک دارید با پزشک خود در میان بگذارید
- تمام داروهایی که مصرف می کنید شامل ویتامین ها و داروهای گیاهی و مکمل ها و حتی داروهایی که بدون نسخه تهیه کرده اید را به اطلاع پزشک برسانید.
روزهای پیش از جراحی تعریق کف دست
- احتمالا به شما گفته می شود که مصرف داروهای رقیق کننده خون را قطع کنید. برخی از این داروها عبارتند از آسپیرین ، ایبوپروفن (آدویل، موترین) و وارفارین (کومادین).
- از جراحتان بپرسید که کدام یک از داروهایتان را تا روز جراحی باید مصرف کنید.
- اگر سیگار می کشید سعی کنید کنار بگذارید. برای ترک کردن از تیم پرستاری کمک بخواهید. سیگار کشیدن ریسک مشکلاتی مانند روند کُند بهبودی را تشدید می کند.
روز عمل تعریق دست
- دستورالعمل های مربوط به زمان نخوردن و نیاشامیدن پیش از عمل را اجرا کنید.
- داروهایی که جراح گفته است بخورید را با آب کم بخورید.
- به موقع به بیمارستان بیایید.
پس از عمل تعریق کف دست
بیشتر افراد پس از عمل یک شب در بیمارستان می مانند و روز بعد به خانه می روند. ممکن است به مدت یک تا دو هفته درد داشته باشید. داروهای مسکن خود را طبق تجویز پزشک مصرف کنید. این داروها ممکن است استامینوفن (تایلنول) یا داروهای مسکن نسخه ای باشند. اگر مسکن های خواب آور مصرف کرده اید رانندگی نکنید.
برای مراقبت از محل برش های جراحی تعریق دست به توصیه های جراحتان عمل کنید از قبیل اینکه:
- محل برش های جراحی را تمیز، خشک و پوشیده (با بانداژ) نگاه دارید. اگر محل برش ها با درماباند (بانداژ مایع) پوشیده شده باشد به پانسمان دیگری نیاز ندارید.
- محل برش ها را همان طور که به شما گفته شده است بشویید و پوشش آن را تعویض کنید.
- از جراح خود بپرسید که چه هنگام می توانید دوش بگیرید یا حمام کنید.
- به تدریج و همین طور که بهتر می شوید فعالیت های معمول خود را از سر گیرید.
- ویزیت ها پیگیرانه پس از عمل را انجام دهید. در این ویزیت ها جراح محل برش ها و موفق بودن جراحی را بررسی می کند.
این جراحی ممکن است کیفیت زندگی بیشتر افراد را افزایش دهد. البته برای کسانی که تعریق شدید زیربغل دارند چندان جوابگو نیست. در برخی افراد قسمت های دیگر بدن شروع به تعریق می کند که البته ممکن است خود به خود خوب شود.
